Mislukte reddingsactie Libië (27 februari 2011) Een reddingsoperatie met een Lynxhelikopter van de Koninklijke Marine liep uit op een mislukking. Drie militairen werden gevangengenomen en de Lynxhelikopter viel in handen van het regime van Khadafi . Een genante affaire waarbij defensie door slechte inlichtingen de risico’s verkeerd had ingeschat. Nederland speelde hiermee Khadafi in de kaart. Omdat hij hiermee kon aantonen dat er buitenlandse inmenging was in zijn land. Gelukkig voor de militairen werden ze vrijgelaten door Khadafi maar de helikopter bleef staan. Uwmagazine concludeert: blundertje! De val van Srebrenica (11 juli 1995) Ook het drama van Kosovo. Terwijl 600 militairen van het Nederlandse VN-bataljon Dutchbat verantwoordelijk waren voor de humanitaire bescherming van de bevolking in de Bosnische stad Srebrenica, werden 7000 tot 8000 moslimjongens en -mannen door het leger van Ratko Mladic gedeporteerd en vermoord. Deze genocide behoort tot de meest schokkende gebeurtenissen sinds de Tweede Wereldoorlog. Het Nederlandse optreden heeft geleid tot een parlementaire enquête onder leiding van Bert Bakker. Een van de conclusies was dat er een sterke doofpotcultuur heerst bij defensie. Tevens werden de Staat der Nederlanden en de VN aangeklaagd door de slachtoffers. Nederland zou een bataljon hebben gestuurd dat niet berekend was op het uitvoeren van zijn taken. Er werd niet opgetreden tegen de Servische aanval en luchtsteun werd actief tegengewerkt. Dit laatste om dertig eigen militairen die in het gebied vastzaten te beschermen. Hiermee werd de bescherming van eigen mensen boven de bescherming gesteld van de bevolking. Een aantal Nederlandse militairen zou getuige zijn geweest van de deportaties en moorden maar verzuimde dit te melden aan de VN. Verantwoordelijke Defensieministers waren: Relus ter Beek en zijn opvolger Joris Voorhoeve. En de minister van BZ was Hans van Mierlo. In de publieke opinie werd het Nederlandse leger gezien als collaborateurs en de wanprestatie was een internationale afgang. De val van Srebrenica werd opgenomen in de Canon van de Nederlandse geschiedenis. Uwmagazine concludeert: een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis. Joint Strike Fighter (JSF) (besluit 2002, onder kabinet-Balkenende) De aanschaf van de JSF was tien jaar geleden de grootste order die defensie ooit had geplaatst. Binnen de luchtmacht was in december 1998 all het idee opgevat om de F16’s te vervangen voor de JSF. Minister van Economische Zaken Annemarie Jorritsma juichte het project toe. We spreken over de tijd van het faillissement van Fokker. De luchtvaartindustrie kon wel een push gebruiken. Gerrit Zalm, de toenmalige minister van Financiën, rekende ons voor dat de investering voor de JSF van 800 miljoen inclusief de rente zou worden terugverdiend door orders voor het Nederlandse bedrijfsleven. In werkelijkheid kost de JSF ons veel geld. Tot nu toe heeft Nederland 1,3 miljard euro betaald aan de Verenigde Staten. En defensie heeft nog eens 4,5 miljard gereserveerd voor dit project. Per stuk zouden de JSF’s 35 miljoen gaan kosten. Maar de kosten zijn nu vele malen hoger. Een JSF komt nu op 87 miljoen. In plaats van 85 stuks wil Nederland er nu nog maar 35 bestellen. Maar deze aantallen zijn nog onzeker. Er zouden ongeveer 3000 banen in Nederland bijkomen en later voor het plegen van onderhoud nog eens 3000. Dat blijkt echter sterk overdreven. Volgens minister Hillen (Defensie) gaat het om 400 fte’s die tot na 2020 kunnen oplopen tot ruim 1100 fte’s. De JSF zou het beste toestel zijn en ook het goedkoopste. Maar in werkelijkheid waren er veel meer opties, en is er vooraf nooit een discussie gevoerd of straaljagers wel echt noodzakelijk waren in de nieuwe tijd. Er is in de Tweede Kamer nooit gesproken over de plaats die de Nederlandse luchtmacht in het internationale speelveld zou kunnen innemen. Heel goed denkbaar is dat Nederland een andere taak op zich neemt, bijvoorbeeld het uitvoeren van luchttransporten bij VN-interventies in plaats van het leveren van hightech jagers. Er is ook nooit rekening gehouden met de ontwikkeling van onbemande vluchten. Nederlandse luchtmachtpiloten zijn, zo blijkt, niet snel tevreden te stellen en willen de beste spullen. Defensie-expert Dick Berlijn stelt dat de JSF altijd al als beste uit de bus is gekomen. De JSF is volgens zijn zeggen de enige die voldoet aan de huidige eisen van oorlogsvoering zowel in technisch opzicht als in de onzichtbaarheid voor radars (stealth). JSF ontpopt zich nu als een zeer kostbaar project. Maar een alternatief zal in dit stadium ook een behoorlijke duit kosten. Het Zweedse Saab staat klaar met een grote orderportefeuille als Nederland omgaat naar de Gripen-jager. Het onlangs gevoerde debat over de ingediende motie van de PvdA en SP heeft ertoe geleid dat een meerderheid van de Kamer zich heeft uitgesproken tegen de JSF. Het demissionaire kabinet weigert echter te stoppen met het project. Minister Hillen heeft de Tweede Kamer toegezegd dat hij dit najaar met meer informatie komt over de kosten en over het aantal banen dat de ontwikkeling van de JSF oplevert voor Nederland. Een onafhankelijk bureau gaat deze informatie de komende maanden verzamelen. Iedere realistische bestuurder had vooraf kunnen vermoeden dat gezien de complexiteit van dit project de werkelijke kosten niet vooraf te bepalen waren. Onzeker blijft ook de leverdatum van de JSF. Die was eerst gesteld op 2018 maar loopt nu uit naar 2020. • september/oktober 2012 19 Pagina 18

Pagina 20

Heeft u een clubmagazine, publitas of digi-onderwijs catalogussen? Gebruik Online Touch: boek naar een online publicatie omzetten.

Hoe trekken we de economie weer vlot: met verandering of verbetering? Lees publicatie 11Home